Theo thống kê, mỗi năm, Việt Nam sản xuất 150-170 triệu lít nước mắm các loại. Trung bình mỗi người dân Việt Nam ăn khoảng 10 giọt nước mắm trong ngày. Vì vậy, tận dụng lợi thế là địa phương ven biển, Hà Tĩnh đã và đang tạo ra những dòng sản phẩm nước mắm truyền thống Hà Tĩnh thơm ngon đậm đà và chất lượng.
Nước mắm có thể gói gọn trong nhiều cách hiểu. Nhưng cách hiểu đúng nhất về bản chất của nó, chính là là chất rỉ từ cá, tôm và một số động vật khác sau thời gian ướp muối. Theo cách thức từ xưa để lại và thủ công thì, nước mắm là tinh hoa tạo nên từ nguyên liệu chính là muối và cá. Cá và muối được xếp trong các thùng gỗ, dùng các thanh gỗ xếp kín. Quá trình tạo ra nước mắm khá lâu, thường khoảng 12-15 tháng mới đảm bảo thời gian để tạo nên hương vị và màu sắc đặc trưng của nước mắm. Từ góc độ khoa học, đây là hỗn hợp muối với các axit amin được chuyển biến từ protein trong thịt cá, trải qua quá trình thuỷ phân có tác nhân là các hệ enzyme có sẵn trong ruột cá cùng với một loại vi khuẩn kỵ khí chịu mặn.
Nước mắm và giá trị truyền thống của dân tộc
Có thể xem nước mắm còn được gọi là “quốc hồn quốc tuý” của ẩm thực Việt. Bởi nước mắm góp mặt trong đời sống sinh hoạt của chúng ta theo nhiều cách thức rất đa dạng.
Ngày nay, người ta nói về nước mắm như là thứ nước chấm trong bữa ăn bởi đây là nguyên liệu chính. Nước mắm kết hợp cùng tỏi, ớt, sả, tiêu, .. với cách pha chế khác nhau lại cho ra những loại nước chấm khác nhau. Đặc biệt, mỗi vùng miền trên hình bản đồ nước ta lại có cách dùng nước chấm riêng phù hợp với từng món ăn, từng khẩu vị vùng miền.
Trong gian bếp của mỗi gia đình, nước mắm luôn đặt ở vị trí trung tâm, dễ quan sát và dễ lấy nhất. Bởi, tất cả các món ăn đều có thể dùng nước mắm làm gia vị nêm nếm, tẩm ướp để món ăn trở nên đậm đà, hấp hẫn hơn. Như vậy, các công đoạn trước, trong, sau của mỗi món ăn, đều dễ dàng bắt gặp sự hiện diện của nước mắm.
Ít ai biết rằng nước mắm cũng là 1 món ăn. Chúng có thể ăn cùng với cơm trắng hoặc bún nhưng vẫn khiến ta thấy ngon miệng. Về mặt dinh dưỡng, nó được xem như một dược liệu bởi độ đạm trong nước mắm được nhĩ ra từ cá hoàn toàn lành tính, tốt và an toàn cho sức khỏe. Cách thức hấp thu độ đạm cho cơ thể thông qua nước mắm cũng tốt hơn nhiều so với độ đạm trong thịt động vật khác.
Nước mắm gắn với lịch sử lâu đời của dân tộc Việt Nam, chí ít cũng hơn 1.000 năm tuổi. Một bằng chứng rõ ràng cho giá trị trường tồn của nó, hãy thử nhìn vào bữa cơm gia đình hằng ngày. Trong mâm cơm của chúng ta bao giờ cũng phải có một bát nước mắm để món ăn thêm đậm đà, gia đình thêm gắn kết. Bát nước mắm đặt chính giữa mâm cơm, tuy ít, lại không phải là cao lương mỹ vị nhưng là món mà mọi người đều hướng đến, đều dùng và dùng vừa đủ và không hề có ý độc chiếm hay dùng nhiều hơn như đối với những món ăn khác. Nước mắm truyền thống Hà Tĩnh sử dụng các cách thức sản xuất từ ông cha để lại nên vẫn đảm bảo được vị thơm ngon, đậm đà và hấp dẫn.
Nước mắm truyền thống Hà Tĩnh – Kết nối và vững bước
Phát huy tiềm năng, lợi thế là địa phương giáp biển, nơi có nguồn thủy hải sản phong phú, người dân Hà Tĩnh phát triển nghề làm nước mắm. Một số địa phương làm nước mắm khá có tiếng ở Hà Tĩnh như: Cương Gián (Nghi Xuân), Kỳ Khang, Kỳ Phú, Kỳ Xuân(Kỳ Anh), Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên), Thạch Kim (Lộc Hà), Thạch Hải, Hộ Độ (Thạch Hà),….

Trong những năm qua, các cơ sở, HTX sản xuất, chế biến nước mắm trong tỉnh Hà Tĩnh bên cạnh tiếp nối nghề làm nước mắm từ ông cha, đã học hỏi và tìm kiếm nhiều phương thức hỗ trợ như: mua sắm trang thiết bị máy móc, cải tiến dây chuyền sản xuất; ứng dụng khoa học kỹ thuật (năng lượng mặt trời). Chính vì vậy, nước mắm truyền thống Hà Tĩnh vẫn giữ được nét đẹp truyền thống, hòa nhập nhưng không “hòa tan” giữa một rừng nước mắm trên thị trường.
Bên cạnh đó, với chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), thương hiệu nước mắm truyền thống Hà Tĩnh đã có chỗ đứng trên trong tỉnh và vươn xa hơn tại các hội chợ, chương trình xúc tiến đầu tư trong nước. Nhiều sản phẩm được “biết mặt nhớ tên”, đạt chứng nhận là sản phẩm OCOP phải kể đến nước mắm: Lạch Kèn, Phú Khương, Bà Thinh, Kỳ Phú, Luận Nghiệp, Ánh Hồng,…..
Chọn một món quà quê tặng người ở xa hay một thức gia vị tuyệt hảo cho căn bếp, tại sao không chọn nước mắm Hà Tĩnh. Nước mắm truyền thống Hà Tĩnh – đậm đà như tình người Hà Tĩnh.
Trả lời